‘Ik vond het geluk in de gevangenis’

Maaike (34) importeerde met haar ex LSD trips van Nederland naar Australië, tot ze op heterdaad werden betrapt.

“Het was begin jaren negentig, ik was achttien jaar en had net mijn eindexamen gedaan. Als feestbeest en blower begaf ik me veel in de Mazzo en op houseparties, een scene waarin ik me erg thuis voelde, maar ik had geen idee wat ik met mijn leven wilde. Een half jaar later vertrok ik samen met een vriendin naar India en kreeg langzaam maar zeker mijn nieuwe doel voor ogen: rondreizen als neo-hippie. Dit was mijn ideaal. Samen met een Nederlandse jongen op wie ik ontzettend verliefd werd, vertrok ik na India naar de andere kant van de wereld; we vroegen een werkvisum aan waarmee we in Australië konden werken en rondreizen. Het was allemaal erg romantisch want vlak voordat we vertrokken zijn we nog getrouwd en organiseerden we een groot feest met familie en vrienden. We dachten: dit is het. Beter dan dit wordt het niet.

Geld verdienen

Een paar maanden later zaten we in het vliegtuig richting Perth. Het ging allemaal nogal overhaast, maar we hadden grootse plannen. De eerste maanden werkten we op verschillende boerderijen. We kochten een geweldig hippieachtig Volkswagenbusje uit 1966 met zo’n gespleten voorruit om te kunnen reizen, maar na twee weken hield de motor ermee op! Het kostte 1500 dollar om het te repareren en dat konden we niet betalen. We waren behoorlijk platzak, omdat we dat busje hadden gekocht en we beseften dat het helemaal niet zo gemakkelijk was om onze rondreisplannen te bekostigen. Ook wilden we wel weer een keer een jointje roken, dus gingen we op zoek naar een dealer. Drugsgebruik ligt daar iets anders: die Australische dealers verkopen allerlei soorten drugs en alles is illegaal. Toen ze dus hoorden dat we uit Amsterdam kwamen, waren ze erg geïnteresseerd in ons. Ze opperden of we geld wilden verdienen… In eerste instantie wilden we er niet aan beginnen, maar het werd steeds warmer, het werk op de boerderij was ontzettend zwaar, we hadden geen cent te makken, waren jong, en voor ons was drugsgebruik een redelijk ‘normaal’ iets. Veel mensen in Amsterdam gebruikten drugs en in Australië deden ze het ook. Ze waren er misschien iets stiekemer over, maar ze zaten wel in de tuin jointjes te roken. Dus waarom niet een klein handeltje doen en wat geld verdienen? Als we maar één keertje een A4tje LSD lieten opsturen vanuit Amsterdam, zouden we genoeg geld hebben om een half jaar in India te vertoeven! Ik wist dat het illegaal was, maar moreel gezien had ik er eigenlijk geen slecht gevoel over. Bovendien leek het makkelijk: het werd in een envelop verstuurd en was geurloos; niemand zou erachter komen..

Post

Een bekende van ons wilde het spul wel vanuit Nederland opsturen. Het ging om 1500 trips LSD, anderhalf A4tje, wat ongeveer 4000 Australische dollars zou opleveren bij de dealer. Geen bakken met geld, maar daar konden we een half jaar van leven in India. Het eerste velletje van 500 trips kwam aan op de boerderij waar wij verbleven. Dat velletje verkochten we meteen. Voor het tweede velletje met duizend postzegeltjes LSD had onze Nederlandse vriend meer geld nodig. We hebben toen 1500 guldens overgemaakt via de bank. Op een ochtend, een week of twee later, gingen we de ‘brief’ op het postkantoor ophalen, maar de medewerker vertelde dat de lading vanuit het buitenland pas om twee uur zou komen. Hij vroeg ons om ’s middags terug te komen. Ik was ineens heel nerveus, maar ik negeerde mijn buikgevoel, en we zijn die middag toch naar het postkantoor teruggegaan. Toen ik met de envelop in mijn tas naar buiten liep, was het goed mis. Er stonden vijf politieagenten in burger om ons heen. Mijn ex man en ik werden uit elkaar gehaald en in aparte auto’s gezet. Het was heel surrealistisch, ik had het gevoel alsof ik droomde of in een film zat. Er ging van alles door me heen, ik wilde wegrennen, maar uiteindelijk deed ik alsof mijn neus bloedde. Op het politiebureau werd de envelop werd uit mijn tas gehaald en we werden urenlang verhoord. Ik gaf niet meteen toe, maar mijn ex man haalden ze door middel van een schijndeal over om de waarheid te vertellen; ze beloofden dat ik na zijn biecht op het eerste vliegtuig terug naar Amsterdam zou worden gezet. Toen hij alles vertelde, verscheurden ze vol leedvermaak de schijndeal voor zijn ogen. Hij vond het vreselijk! Achteraf gezien hebben we het niet heel handig gedaan, we waren amateurs. Volgens onze advocaat zijn we waarschijnlijk verlinkt, maar de politie zei dat we door de mand zijn gevallen toen we dat bedrag naar Nederland hebben overgeboekt . Hoe het echt is gegaan, weten we nog steeds niet.

25 jaar vast

We hebben van tevoren er nooit bij stilgestaan wat er zou gebeuren als we gepakt zouden worden. Ik wist dat die kans er was, maar het voelde niet als een echte mogelijkheid. We waren zeker niet impulsief bezig, want we hebben het echt voorbereid, maar we hebben het niet slim genoeg aangepakt. Natuurlijk had ik het nooit gedaan als ik in Thailand of Zuid-Amerika was geweest, maar we hadden het natuurlijk überhaupt nooit moeten doen. Ik denk dat we toentertijd niet door hadden dat we verkeerd bezig waren omdat onze kaders heel anders waren; we gebruikten in die tijd zelf ook drugs net als vele anderen om ons heen, en dan verleg je je grenzen, letterlijk en figuurlijk.

Die eerste avond op het politiebureau zaten we apart in een groezelige cel. De twee andere vrouwen die ook in de cel zaten, waren niet het meest aangename gezelschap; eentje huilde continue en de ander stond stijf van de speed. Er werden foto’s van me genomen en mijn vingerafdrukken werden op papier gezet. Ik probeerde nog wat te dollen met de politieman door net zoals in de film mijn hoofd opzij te draaien zodat ze mijn profiel konden fotograferen. De man zei: ‘You watch too much TV, lady’. Het was heel onwerkelijk en absurd. Tijdens het politie interview was ik het ene moment bijdehand, maar het volgende moment barstte ik in tranen uit. Mijn ouders wisten nog steeds van niks, ik had ze bewust niet op de hoogte gesteld, want mijn grootste angst was dat zij hierachter zouden komen. Later, toen ik voor moest komen en verteld werd dat mijn maximumstraf 100.000 dollar boete en maximum 25 jaar vastzitten zou kunnen zijn, werd ik pas echt bang. Mijn advocaat gaf indicaties als ‘acht maanden’, maar toen de LSD werd getest en bleek dat de substantie sterker was dan ze dachten, werd mijn straf zwaarder.

Genieten

De volgende dag werd ik naar de vrouwengevangenis gebracht. Het was een groot stuk land met heel zwaar beveiligde hekken, sensoren, camera’s en prikkeldraad. Ik kreeg kleren aangemeten, mijn spullen werden ingenomen en ik werd naar mijn cel gebracht. Er stond alleen een bed, een bureau, een WC en een wasbak. Ik kreeg kleding en een deken mee. Gelukkig was er een bibliotheek, dus ik leende gelijk wat boeken. Wat moest ik anders doen? Liever lezen dan de hele tijd op mijn bed zitten huilen. Toen die eerste avond, oudejaarsavond, de deur op slot ging, realiseerde ik me dat er alleen een heel oud scheermesje in de kast lag, verder was alles leeg. Gelukkig was ik niet suïcidaal aangelegd, maar ik kon alleen maar huilen. Ik was doodop en sliep om negen uur ’s avonds. Die avond ging er van alles door mijn hoofd, gedachten als ‘kon ik de klok maar terugdraaien en hoe zullen mijn ouders reageren’..?

Uiteindelijk zat ik twee maanden in voorarrest en in maart werd het vonnis uitgesproken: twintig maanden. Mijn ex moest een half jaar langer zitten, omdat hij ouder was, en beter had moeten weten. In al die tijd mochten we elkaar een keer per week tien minuten bellen. Een keer per maand mochten we op interprison visit, we zagen elkaar dan zo’n anderhalf uur in een bezoekerszaal. Mijn ouders kwamen er op 1 januari via zijn ouders achter dat ik vastzat. In februari kwamen ze over, het was een vreselijk stressvolle tijd, vooral voor hen. Ze waren natuurlijk boos en ontzettend ongerust over me, maar gelukkig was ik niet neerslachtig. Uiteindelijk maakte dit gegeven hen ook rustiger.

Die tijd heeft een kloof in mijn leven geslagen, en ik heb er veel om gehuild, maar ik heb er ook heel erg van het leven kunnen genieten. Ik heb veel gelezen en begon me te verdiepen in meditatie. Mijn grootste hobby was in coffeeshops hangen en uitgaan, en het feit dat dit er nu niet was, was eigenlijk een zegen. Ik vond het ook heel fijn om niet te blowen en werd heel creatief dankzij mijn art teacher Sven, met wie ik heftig flirtte. Wat betreft de andere gevangenen; met drie andere eenmalige offenders had ik goed contact. Het waren ontwikkelde, intelligente vrouwen en dankzij hen denk ik vaak nog met plezier terug aan die tijd. Natuurlijk zaten we in een rotsituatie, maar we probeerden er met z’n vieren het beste van te maken. Af en toe gek doen, een beetje lol trappen. Je zit tussen allemaal best wel ‘heftige’ persoonlijkheden, en je moet je tijd uitzingen. Een massamoordenares die levenslang had, werkte in de bibliotheek en elke keer kwam ik boeken bij haar lenen. Ze had heel fijne handjes en ik vroeg me telkens af hoe ze in godsnaam zo gewetenloos met die handjes had kunnen moorden, maar ik heb het haar niet gevraagd. Veel van die dames waren Christelijk geworden. Weer een ander was ‘Moeder overste’ van de gevangenis, ze zat er nog langer dan het personeel. Er zaten ook veel heroïnehoertjes, veel van hen zijn nadat ze vrij kwamen overleden aan een overdosis.

Anti climax

Anderzijds heb ik er ook hele andere dingen ervaren; spirituele waarden als leven in het moment, genieten van de kleine dingen in het leven, en merken dat je innerlijke gemoedstoestand niet afhankelijk is van uiterlijke omstandigheden. Ik heb momenten gehad dat ik me echt gelukkig voelde, bijvoorbeeld als ik creatief bezig was. Die creatieve kant van mezelf heb ik daar pas ontdekt, aangezien ik die in mijn puberteit helemaal had weggeblowd. En met die paar vriendinnen had ik het over alles; van politiek en kunst tot seks en liefde. Ik werkte in de keuken wat ik best leuk vond; het was een hele onderneming om voor honderd gevangenen gepocheerde eieren te maken, maar het was lachen. Vergis je niet, er was ook veel agressie: ik ben twee keer geslagen en de sfeer was niet altijd relaxed, maar ik heb er het beste van gemaakt.

Pas toen ik na twee jaar terugkwam kreeg ik het moeilijk. Ik was in eerste instantie dolgelukkig dat ik weer vrij was om te doen en laten wat ik wilde, maar het was ook eng. Om tijdens het overstappen op het vliegveld in Singapore tussen duizenden mensen te staan, was al een hele ervaring. Mijn vader zei dat ik er heel uitgerust uitzag toen hij en mijn moeder me op Schiphol kwamen ophalen, maar eenmaal thuis kreeg ik een terugval, een totale anti-climax. Wat ik dacht dat zo bijzonder zou zijn- vrijheid- was eigenlijk heel snel weer gewoon. Wat moest ik doen, wat wilde ik in mijn leven, waar moest ik naartoe en wat was mijn doel? Al die vragen werden ineens op me afgevuurd. De gevangenis was een veilige time out, ik hoefde niks te bewijzen, maar nu moest ik opnieuw mijn leven opbouwen. Een bezoekje aan het Riagg leverde weinig op, ik stond er alleen voor. Ik heb een jaar lang stomme baantjes aangenomen via uitzendbureaus en ging opnieuw jointjes roken om mijn emoties te dempen. Pas het jaar daarna ben ik gaan studeren en heb ik me weer in meditatie verdiept. Dit heeft me enorm geholpen, want hierdoor kon ik helemaal stoppen met blowen. Mijn ex man en ik zijn officieel gescheiden toen we allebei weer terug waren in Nederland. Toen ik in de gevangenis zat, had ik hem niet per se heel erg gemist. Bovendien was mijn bord vol en was ik niet aan een relatie toe. Daarom heb ik ons huwelijk beëindigd. Het was een heel bijzondere man, maar de timing was gewoon verkeerd.

Volwassen

Ik heb nog jarenlang dromen gehad over de gevangenis. Dan schrok ik badend in het zweet wakker in de angst dat ik weer gearresteerd was. Toch ben ik niet getraumatiseerd door die tijd. Het heeft me aan paar jaar gekost, maar ik heb er veel levenslessen geleerd die ik anders niet had meegekregen. Ik ben snel volwassen geworden en ik zie mezelf in de toekomst misschien wel workshops in de gevangenis doen. Het was heel bijzonder wanneer mensen van buiten naar de gevangenis kwamen om iets positiefs te brengen zoals een workshop of yogales. Zij zagen je tenminste als mensen, een bewaker zag je als een mindere, want hij moest je op je plaats wijzen. Al met al ben ik er goed uit gekomen en ik ben absoluut geen voorstander meer van drugs. Vroeger dacht ik dat je het leven niet kon snappen als je nooit drugs had gebruikt. Nu, als ik de tienerdochters van vriendinnen zie, denk ik: ik hoop niet dat ze net zoveel gaan blowen als ik. Het is echt zonde van je tijd en leven en zo slecht voor je geest en emotionele ontwikkeling..

Uiteindelijk ben ik in 2004 afgestudeerd als cultureel antropoloog en vervolgens heb ik twee jaar in Londen theater gestudeerd. Nu werk ik als actrice en trainingsactrice en geef ik presentatie trainingen en zie het leven zonnig tegemoet.”

Namen zijn gefingeerd. Dit artikel is verschenen in Grazia.