Het geheim van een goede relatie

Waardeer dit artikel

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.[paytium name=”Eenmalige donatie Nathalie Driessen” description=”Eenmalige donatie Nathalie Driessen”] [paytium_dropdown label=”Ik doneer” options=”1,50/5/10/25/100/250″ options_are_amounts=”true” /] [paytium_field type=”email” label=”Mail (niet verplicht)” required=”false” /][paytium_total label=”Mijn gekozen donatie” /] [/paytium]

Liefdesrelaties kunnen na verloop van jaren in het slop geraken. Voordat je het weet ben je in een broer- zus relatie beland, totaal seksueel uitgekeken op je wederhelft of heb je om het minste of geringste ruzie. Toch zullen de meeste mensen niet zo snel huis en haard vaarwel zeggen. Helemaal niet als ze samen kinderen krijgen en een stulpje hebben gekocht. Roeien dus met de riemen die je hebt. Maar hoe?

Een succesvolle relatie krijg je niet altijd op een presenteerblaadje opgediend. Soms is het zelfs een fulltime job, hoe vervelend dat ook klinkt. Maar niet getreurd! Wellicht kan de jarenlange miscommunicatie, slechte seks, jaloezie, en andere ellende voorgoed worden weggewuifd. Eindelijk zijn er antwoorden op al onze vragen over hoe we onze liaison weer in de lift krijgen. Psychologe Pieternel Dijkstra en haar echtgenoot Dick Barelds schreven een handboek over de succesfactoren van een relatie; Verhoog je relatie IQ. Pieternel: “Ondanks dat mensen samen blijven, denken ze- vaak onterecht – dat het wel goed zit. Als je ze vraagt hoe tevreden ze zijn over hun relatie zegt 85% tevreden te zijn. Echter, een derde van de huwelijken in Nederland strandt. Blijkbaar maken mensen dus behoorlijke inschattingsfouten.” Pieternel en haar man deden een onderzoek onder ruim duizend stellen waaruit de vijf succesfactoren voor een goede relatie naar boven kwamen: een gevoel van emotionele saamhorigheid, respect voor elkaar, op een adequate manier conflicten oplossen, een bevredigend seksleven en een positieve, eigen identiteit. Het boek zou je kunnen helpen je ‘relatie IQ’ verhogen. Erg handig, aldus het stel, want relatie problemen oplossen vergt inzicht, kennis en intelligentie. Kom maar op met die know-how, wij zijn een en al oor! Hoe redden we onze liefdesverhoudingen van de ondergang?

Succesfactor I:

Emotionele binding

Het gevoel van verbondenheid wat je deelt met je partner is een van de belangrijkste pijlers van een succesvolle relatie. Met de tijd echter kan die emotionele saamhorigheid wat minder worden, omdat mensen nog wel eens langs elkaar heen leven. In een lange relatie ontstaat altijd een samensmeltingproces, al heeft de vrouw vaak meer behoefte aan emotionele intimiteit dan de man. De kunst is om elkaar niet verstikken maar ook niet langs elkaar heen te leven. De gulden middenweg dus. Maar hoe? Pieternel: “ Er zijn drie aangrijpingspunten om de emotionele saamhorigheid in je relatie te versterken:

  • geregeld met elkaar praten over wat je bezighoudt, denkt en voelt
  • samen leuke dingen doen
  • je liefde voor elkaar tonen

Zeg ook eens wat vaker: ‘ Ik hou van je’, knuffel elkaar en neem de tijd om te vrijen. Doe leuke dingen samen en plan het in je agenda. Het beste is om een vaste tijd af te spreken om leuke dingen samen te ondernemen. Zo zorg je voor rituelen. Ga bijvoorbeeld elke zaterdagavond spelletjes doen of elke zondag ontbijten met warme broodjes en daarna samen wandelen. Of maak afspraken om met elkaar te praten. Dit kan gekunsteld lijken, maar het zorgt juist voor betrokkenheid.”

Het kan ook zijn dat negatieve ervaringen uit het verleden je relatie blijven beïnvloeden. Onredelijke gedachten kunnen de emotionele saamhorigheid behoorlijk ondermijnen. Als je bijvoorbeeld denkt dat je man met een ander in bed ligt, terwijl hij gewoon moest overwerken, kan die achterdocht een aanslag zijn op je relatie. Wat te doen in dit geval? Pieternel: “Vraag je zelf af: is deze overtuiging wel waar? Overdrijf ik niet? Welke bewijzen heb ik ? En wat zou een ander denken in mijn situatie? Wat zou ik beter kunnen denken? Als je jezelf op een negatieve gedachte betrapt, vervang dan bewust je gedachte door een redelijkere gedachte. Misschien voelt het gekunsteld, maar doe je het vaak genoeg, gaan nieuwe gedachten steeds meer deel uitmaken van je denken. Je hersenspoelt je zelf als het ware op een positieve manier. Mochten de gedachten je blijven opfokken, accepteer ze dan en zeg tegen jezelf: ‘Daar heb je weer zo’n onrustige gedachte’. Je zult merken dat ze vanzelf wegebben. Het is belangrijk dat je van een afstandje naar je zelf kunt kijken.” Een soort van meditatie dus op relatiegebied.

Kader:

Pieternel: “Hoe je met liefde en intimiteit omgaat wordt voor een belangrijk deel bepaald door hoe je ouders, in de jaren na je geboorte, op je behoeftes reageerden. In reactie daarop ontwikkel je psychologische patronen. In de relatie met je partner gedraag je je daardoor zoals je vroeger deed bij je ouders, alsof je nog steeds een kind bent. Uiteraard kunnen daardoor allerlei relatieproblemen ontstaan, omdat jij je partner afrekent op de missers die je ouders hebben gemaakt. En je partner doet precies het zelfde, want hij of zij heeft ook van zijn ouders verwachtingen meegekregen die jullie relatie beïnvloeden. Dit kan een storingsfactor zijn in je relatie.”

Succesfactor II:

Leef en laat leven (of: Live and let live)

Het blijkt nog een hele taak te zijn voor mensen om hun wederhelft zo te behandelen zoals ze zelf willen worden behandeld. Dat komt omdat we in ons hoofd een ideaalbeeld hebben van een partner en onze partner daar aan afmeten. We willen hem/haar veranderen en kneden tot hij voldoet aan ons ideaal. Meestal uit zich dat in kritiek, waardoor de ander zich te kort voelt schieten. De een wordt de ‘opvoeder’ en de ander de ‘ rebel’ of degene die ‘gehoorzaamt’. Een verhouding waar je uiteindelijk niet gelukkig van wordt. Kortom, R.E.S.P.E.C.T.! We moeten elkaar accepteren en respecteren zoals we zijn, maar hoe?

Pieternel: “ Zodra je elkaar kunt accepteren zoals je bent, ontstaat er een positieve spiraal. En als je je niet langer blind staart op de partners tekortkomingen, zullen de positieve eigenschappen van je partner je steeds meer gaan opvallen. Uit onderzoek blijkt dat hoe positiever je over je partner denkt, hoe meer negatieve dingen (geklaag, gezeur) je van je partner kunt hebben. En hoe makkelijker jij je partner vergeeft, des te meer je partner na verloop van tijd gaat geloven in het positieve beeld dat je van hem/ haar hebt. Daardoor gaat hij of zij zich automatisch positiever gedragen.” Klinkt allemaal leuk in theorie, maar in de praktijk zal dat toch moeilijker zijn. Helemaal als jij je elke keer blauw ergert aan je lovers tekortkomingen. Pieternel geeft daarom wat praktische tips:

  1. Houd op met zeuren en accepteer je partner’s karakter. Wil je bij de partner blijven, dan kun je maar beter zijn of haar tekortkomingen door de vingers zien. En als je het echt niet meer trekt, moet je opstappen. Veel mensen blijven zeuren maar gaan ook niet bij een partner weg. Met zo’n halfslachtige houding doe jij je zelf en je partner te kort.
  2. Gaat het om het gedrag van je partner, dan mag je wel je wensen en kritiek uiten. Doe dat echter altijd op een positieve manier. Bijvoorbeeld: ‘Ik zou het fijn vinden als…. Streef niet naar een onhaalbaar ideaalbeeld, want dat levert alleen maar frustraties op.
  3. Probeer het positieve te zien in het gedrag van je partner. Je kunt je partners zorgvuldigheid met geld als krenterigheid opvatten, maar je kunt ook denken: hij is gewoon verstandig met geld. Focus op jullie overeenkomsten. Uit onderzoek blijkt dat naarmate partners meer het idee hebben dat ze het met elkaar eens zijn, ze minder stress ervaren in hun relatie.
  4. Vraag je af waarom je zo aan je partner ‘ergert’. Misschien heeft het te maken met je jeugd of een vorige man? Bewustwording van je ergernis helpt om je partners gedrag te relativeren.
  5. Maak afspraken: Bij grote verschillen in persoonlijkheid moet je om de tafel gaan zitten. Praat samen over wat je doet en wanneer. Is je man een sloddervos? Maak een schoonmaakrooster. Zo voorkom je dat er steeds gekibbeld wordt, ook al is de situatie niet perfect.
  6. Respect afdwingen: Klaag en zeur niet tegen je partner maar steek hand in eigen boezem. Waarom laat jij je uitkafferen? Misschien heb je wel weinig respect voor jezelf. In dat geval is het belangrijk dat je aan je eigenwaarde werkt.

Succesfactor III:

Strijd zonder slag of stoot (of: Make love not war)

Sommige mensen denken dat een goede relatie staat voor ‘nooit ruziemaken’. Niets is minder waar. Dat kan namelijk ook betekenen dat jij je niet betrokken genoeg voelt bij je relatie of dat je je emoties oppot of dat je geen eigen mening hebt en liever conflicten vermijdt om de lieve vrede te bewaren. Pieternel meent dat ruziemaken simpelweg bij een relatie hoort. Bovendien kan een heftige ruzie ook de lucht klaren. Uit onderzoek blijkt zelfs dat als je het goed aanpakt, ruzies goed zijn voor je relatie. Pieternel: “ Een ruzie dwingt je om stil te staan bij elkaars bewegingswereld. En als je er goed uitkomt, versterkt het de band tussen jullie tweeën. Het zijn niet zozeer de ruzies die problemen opleveren, maar eerder de manier waarop mensen ruzie maken. (denk schreeuwen, met spullen gooien, drammen, elkaar fysiek te lijf gaan etc).”

Ze hanteert 14 ‘ruzieregels’ die je kunnen helpen om op een constructieve manier ruzie te maken:

  1. Bezint eer gij begint: wees niet meteen geneigd om fouten of gedrag van je partner dat je niet aanstaat negatief uit te leggen. Vraag je zelf af: In hoeverre is mijn partner verantwoordelijk voor wat er is gebeurd? Wat is mijn aandeel hierin?
  2. Bespreek het echte probleem: Heb je vaak ruzie, dan kan het zijn dat je ruzies voortkomen uit een dieper geworteld probleem. Ga na wat dat precies is, iets wat je individueel moet doen.
  3. Maak afspraken: Partners hebben zelden dezelfde ideeën over een relatie. Dat kan teleurstellingen opleveren. Maak afspraken over wat je graag wilt in je relatie. Wil jij bijvoorbeeld vaker seks dan je partner, dan kan je afspreken dat je in ieder geval een dag in de week met elkaar vrijt.
  4. Kies je strijd: Slik je ergernissen niet in, maar zeg op de juist manier (positief!) wat je dwarszit. Schrijf het zonnodig op en laat het aan de ander lezen.
  5. Koel af: Praat niet met je wederhelft als je erg gestresst of emotioneel bent. Neem even een time out en oefen zogenaamde ‘aandachtgerichtheid’. Dat wil zeggen: kijk rustig wat voor gevoel je partner bij je oproept en probeer het voor jezelf te benoemen, zonder er naar te handelen. Je zult merken dat de gevoelens dan vanzelf weer wegebben waardoor je daarna op een rustige manier je gevoel onder woorden kan brengen.
  6. Het fenomeen ‘emotionele besmetting’ is het verschijnsel dat mensen onbewust de gezichtsuitdrukking en lichaamshouding aannemen van degene met wie ze samen zijn. Doordat de lichaamstaal verandert, stellen de hersenen vervolgens de gemoedstoestand bij, dus als jij rustig en positief blijft, maar je partner super emotioneel reageert, dan zal hij vanzelf ‘besmet’ raken met jouw kalmte. Uit onderzoek blijkt dat emotionele besmetting vooral de positieve kant op werkt. Mensen zijn dus eerder geneigd om een lach of een ontspannen gaap over te nemen dan een getergde frons.
  7. Luister effectief: Doe je best om je partner echt te begrijpen. Luister daarom niet alleen naar wat hij zegt, maar kijk naar de emoties die hij laat zien en naar zijn lichaamshouding. Probeer je in je partner in te leven.
  8. Vergeef: Wacht niet tot je klaar bent om te vergeven. Besluit om je partner vergeven, ook al is dat een rationele beslissing. Uit onderzoek blijkt namelijk dat als je besluit je partner te vergeven, je daarna minder negatieve gevoelens ervaart en een meer vergevingsgezinde houding aanneemt.

Succesfactor IV:

Eindelijk spannende seks…

Iedereen weet dat na de eerste jaren van vlammende verliefdheid ook je seksleven op een behoorlijk laag pitje kan komen te staan. Je kent elkaar door en door en weet niet meer hoe je het spannend kunt maken. Bovendien: lekker veilig hoor, het burgerlijke gezinsleventje, maar ‘huisje boompje beestje’ can become very boring… Soms is het zo erg dat er sprake is van een seksuele burn out. Tijd dus voor spanning en verandering! Toch zijn er weinig mensen die iets aan hun saaie seksleven doen. Meestal zijn we gewoon lui of te moe en hebben we naast ons drukke leven (werk, kinderen) geen zin om moeite te doen. Of we gaan vreemd. (die kans ligt tussen de 40% en 75%!) Jammer is dat, want als je een beetje actie onderneemt, kun je je ingedutte seksleven een behoorlijke oppepper geven. Pieternel geeft een paar adviezen:

  1. Als je een relatieprobleem hebt, spreek het dan uit! Geen zin in seks kan ook te maken hebben met een achterliggend probleem zoals ontevredenheid of onderwaardering. Wees eerlijk, maar gebruik seks niet als chantage middel (dus niet: ‘Schat, als ik dat Chaneltasje krijg, wil ik wel seks…’)
  1. Communiceer over het bed en niet erin. Praat met elkaar over wat je graag zou willen of niet, maar niet terwijl je net ‘bezig ben’. Dat kan dodelijk zijn voor de opwinding.
  2. Stop met dood-analyseren. Als jij of je partner geen zin heeft in seks, trek dan niet allerlei amateur-psychologische verklaringen uit de kast. Je schiet daar weinig mee op. Vraag je liever af wat je van je seksleven vindt en wat je er aan gaat doen om het te verbeteren. Aan de slag dus!
  3. Maak emotioneel contact. Vaak zijn mensen tijdens het vrijen met hun hoofd heel ergens anders, bijvoorbeeld de boodschappen, ‘wat zal ik vandaag of morgen aantrekken’ etc. Seks kan daardoor veel minder intiem en opwindend worden. Blijf er dus bij en concentreer je op jezelf en je partner.
  4. Verbeter de relatie met jezelf. Hoe minder zelfvertrouwen je hebt, hoe groter de kans dat je seksleven niet lekker loopt. Angst is de grote boosdoener in bed, evenals een slecht gevoel over je eigen lichaam.
  5. Probeer meer onbekendheid en spanning in je seksleven te brengen. De kunst is hierbij wel om te balanceren op het randje van het onbekende, en een evenwicht te vinden tussen teveel en te weinig spanning. Ga bijvoorbeeld een tijdje apart slapen of ga alleen een weekendje weg. Zo wordt het samenzijn weer speciaal. Je kunt ook samen iets spannends ondernemen, iets waardoor je adrenaline omhoog gaat. (bijvoorbeeld een porno film kijken?) Seksuele fantasieën zijn ook een goede trigger voor je seksleven. Probeer ze niet te onderdrukken. Uit onderzoek blijkt namelijk dat vrouwen die zich bewust zijn van hun seksuele fantasieën en die durven te delen (je hoeft er niet over te praten, doe het gewoon) tevredener zijn met hun seksleven en hun huwelijk. Er is echter een uitzondering: overspel. Denk goed na voordat je die fantasie wel daadwerkelijk wilt realiseren, zelfs als je partner het goed vindt. Uit onderzoek is gebleken dat ‘open’ huwelijken/ relaties een grotere kans hebben om te sneuvelen dan huwelijken waarin beide partners monogaam zijn.
  6. Lees een goed boek over seks. Aanraders:

-Seksdrive: Zo houd je je seksuele relatie boeiend. David Schnarch

-Het grote genieten: oplossingen bij seksuele burn out. Harry van de Wiel.

-Zin in vrijen? Tips voor vrouwen die meer plezier willen ervaren in seks. Hannie van Rijsingen.

Succesfactor V:

Op naar een positieve identiteit!

Om van een ander te kunnen houden, moet je eerst van jezelf houden. Eigenwaarde is voor jezelf en je partner een absolute must. Mensen die zichzelf waarderen, weten wie ze zijn en wat ze willen. Ze zijn niet alleen positiever over zichzelf maar ook over hun partner. Ze communiceren hun wensen makkelijker en durven te vragen wat ze nodig hebben en ze zijn niet bang om verlaten te worden, ze hebben immers altijd zichzelf nog. Daardoor durven ze makkelijker hun gevoelens bloot te leggen en dat heeft een positieve weerslag op de relatie. Mensen met een negatief zelfbeeld echter, geloven meestal niet dat hun partner oprecht van hen houdt. Ze zijn te perfectionistisch op een negatieve manier en vinden zichzelf niet de moeite waard en dat maakt ze kwetsbaar voor allerlei relatieproblemen. Pieternel: “Deze mensen voelen zich snel aangevallen door hun partner, kunnen minder goed genieten van seks omdat ze zichzelf te dik vinden of niet aantrekkelijk vinden (grofweg 50% van de Nederlandse vrouwen is ontevreden over haar uiterlijk of gewicht), stellen zich afhankelijk op, durven niet te vragen wat ze nodig hebben, kunnen slechter ‘nee’ zeggen en zijn vaak onredelijk jaloers. Ze gaan slechter met relatiestress om en voelen zich vaak onnodig door de partner afgewezen.”

Kortom, houd van je zelf en alles komt goed. Maar hoe zit het nu precies met die zelfliefde? Word je er mee geboren, krijg je het mee door je opvoeding of is het genetisch bepaald? Pieternel: “Zelfliefde is voor een deel aangeboren: voor zo’n 30% is zelfwaardering genetisch bepaald, maar het wordt ook gevormd door jeugdervaringen. En ja, de een houdt van nature meer van zichzelf dan de ander.”

Een positieve identiteit begint in je jeugd, maar ook in je latere leven kun je van jezelf leren houden. Een aantal van Pieternel’s tips:

  1. Stel je open voor het positieve: Negatief tegen jezelf praten zorgt er voor dat je slechter presteert. Praat je weer negatief tegen jezelf, zeg dan in gedachten of hardop STOP! Tegen jezelf en ga iets anders doen. Let bewust wat vaker op je positieve eigenschappen in plaats van op wat je allemaal fout doet en niet kunt en bent.
  1. Zeg: “Ik wil” in plaats van “ Ik moet” : Je wordt minder kritisch op jezelf door minder te denken in termen van ‘moeten’. Vervang daarom het woordje moeten door ‘willen’ of ‘kunnen’. Dat geeft een veel vrijer gevoel en zo kom je er achter wat je wél en wat je niet wilt.
  2. Vergelijk jezelf positief: zie je iemand die de dingen beter doet dan jij, denk dan niet: ‘Dat lukt me nooit’, maar: ‘ Hoe zou hij/zij dat bereikt hebben? En:   ‘Wat zou ik daarvan kunnen leren?’ Gaat het om je lichaam, probeer dan vergelijkingen met ander mensen, vooral fotomodellen te vermijden. En als je het toch doet, zeg dan: STOP! tegen jezelf en ga iets anders doen.
  3. Vergeef jezelf: Houd op jezelf fouten in te wrijven. Probeer liever je fout te accepteren. Besef dat je het wellicht anders had gedaan als je had geweten hoe je het anders had kunnen doen.
  4. Observeer: Vergelijk jezelf met een grote blauwe lucht en je gedachten en gevoelens als wolkjes die in de lucht voorbij drijven. Je kunt dan zien dat negatieve gedachten en gevoelens over jezelf voorbij drijven terwijl jij- de weidse blauwe lucht- hetzelfde blijft. Als het je lukt om dit beeld geregeld op te roepen, dan kan er een ontkoppeling ontstaan tussen jezelf en negatieve gedachten over jezelf.
  5. Word assertief: Mensen met weinig eigenwaarde hebben de neiging om over zich heen te laten lopen. Kom voor jezelf op! Laat je mening, je gevoelens en gedachten zien. Assertiviteitstrainingen cursussen worden op verschillende plaatsen in het land gegeven door bijvoorbeeld de Volksuniversiteit. (zie www.volkuniversiteit.nl) Of check de Gouden Gids.

Als je partner weinig eigenwaarde heeft, dan is het nog belangrijker dat jij een positief beeld hebt van jezelf. Je partner kan daar namelijk van leren, je hebt dus een voorbeeldfunctie. Probeer een onzekere partner dus optimistisch en positief te benaderen.

Uiteraard zijn de adviezen geen garantie voor een betere relatie al durft de schrijfster zelf erop te wedden dat je relatie er beter van wordt! Mocht je er samen met je partner toch niet meer uit komen, dan kun je altijd nog informeren naar relatietherapie. Pieternel beschrijft in haar boek wat voor soort therapieën er zijn en wat voor een ieder het best geschikt is.

Zo kun je samen met je partner hopelijk tot goede inzichten komen.

Bronnen: Verhoog je relatie-IQ, Pieternel Dijkstra en Dick Barelds. Uitgeverij Spectrum

Verschenen in AM Magazine