Hoe vind je nu de balans tussen zorgen en werken? En wie trekt de kar?

We leven momenteel in gekke tijden waarin we alles zelf moeten doen. Zorgen, werken, het huishouden, kortom de hele kar trekken. Veel mensen hebben sowieso moeite met het combineren van zorg en werk, ook toen we nog zonder Covid-19 leefden. Het brengt stress en tijdgebrek met zich mee. De kunst is om niet te veel hooi op je vork te nemen, grenzen te stellen en taken goed te verdelen met je partner. Alles draait om de gulden middenweg en om het vinden van evenwicht. En dat valt niet altijd mee!

 De zorg van een kind gaat altijd door en daarbij moet je ook nog eens geld verdienen. Multitasken dus. Hoe dat in de praktijk gaat? Opstaan, eten geven, wassen, aankleden, jezelf aankleden, kind naar de crèche brengen en richting kantoor racen. Vervolgens werken, weer richting crèche fietsen, je kindje ophalen, naar huis fietsen, haar of hem thuis in bad doen, koken, eten geven, melk geven, verhaaltje voorlezen en dan pas kom je eindelijk aan jezelf toe. Reken daarbij het huishouden en de honderd andere dingen die gedaan moeten worden zoals sociale contacten onderhouden, sporten, boodschappen doen, aandacht aan je relatie besteden, er leuk uit blijven zien, een goede minnares zijn voor je partner, en je begrijpt: soms word je gewoon gillend gek! Hoe kan je dit alles goed combineren zonder overspannen te worden? Psycholoog en moeder Saskia de Bel schreef een boek Samen uit, samen thuis, een recept om werk en zorg eerlijk te verdelen. Saskia vertelt dat steeds meer vrouwen parttime gaan werken. De meeste van deze vrouwen werken maximaal drie dagen per week, terwijl hun mannen meestal fulltime blijven werken. Deze stellen worden ook wel anderhalfverdieners genoemd.  60%, oftewel een miljoen anderhalfverdieners, is echter niet tevreden met de situatie. ‘Het probleem is dat ze in eerste instantie afspreken om het huishouden en de zorg samen te doen, maar in de realiteit worden deze taken het meest door de vrouw uitgevoerd. Vrouwen stellen in het begin van hun relatie niet genoeg grenzen. Ze doen uiteindelijk veel meer dan ze van tevoren hadden gedacht, omdat ze alles – de zorg, het werk, het huishouden – nu eenmaal perfect willen doen.’

Weet wat je wilt en wees daar eerlijk over

Inderdaad. Mijn partner en ik hebben afgesproken dat ik drie dagen per week zou werken en hij vier. Ach, valt wel mee, dacht ik eerst, helemaal omdat mijn partner ongeveer 40% procent en ik 60% van de zorg op me zou nemen. Zo gezegd zo gedaan, maar toch is het buffelen. Ik wil nu eenmaal een geordend, schoon huis hebben en mijn partner hecht daar minder waarde aan. Ik ben dus degene die alles op orde houdt en schoonmaakt en dat is een grote klus. Hij kookt gelukkig vaker, dus dat kan ik wel van mijn lijstje strepen. Ook is het zo dat we het eerste jaar slecht hebben geslapen, omdat onze dochter een paar keer per nacht wakker werd. Saskia: ‘Partners verschillen vaak van mening wat “samen zorgen” betreft. De een heeft daar een heel ander beeld van dan de ander. Misschien gaat je partner er bijvoorbeeld van uit dat jij na je werkdag ook nog wel even uitgebreid gaat opruimen en dat hij dat nooit hoeft te doen, omdat hij het kindje al van de crèche haalt. Jij zit als kersverse moeder al zó in die zorgrol dat je uit automatisme elke dag na het werk nog wassen staat te draaien, terwijl je dit eigenlijk veel te vermoeiend vindt. Of hij vindt dat jij er ‘s nachts uit moet, omdat hij meer dagen werkt dan jij. Misschien wel fair maar als je daardoor een jaar slapeloze nachten hebt, breekt dat je een keertje op! Als je daar van tevoren geen heel duidelijk afspraken over maakt en geen taken verdeelt, gaat het geheid mis. Je moet van tevoren heel goed weten hoeveel dagen jij de zorg volledig op je wilt nemen en hoeveel dagen je wilt werken, en wat je aan huishoudelijke taken wilt doen. Je moet daar eerlijk over durven te zijn. Er zijn maar weinig vrouwen die dit van tevoren voorbereiden, waardoor ze uiteindelijk veel te veel verantwoordelijkheden op zich nemen. Naast hun werk nemen ze alle huishoudelijke taken op hun hals. Ze zorgen daarbij optimaal en belasten zichzelf daardoor topzwaar.’

Liever thuis?

Soms vraag ik me af hoe het was geweest als ik fulltime voor mijn kind had gezorgd. Ten eerste hadden mijn dochter en ik ‘s middags siësta’s kunnen houden; heerlijke middagslaapjes die ik destijds op mijn buik kon schrijven. Ten tweede had ik nog meer tijd met haar kunnen spenderen. Ten derde had ik niet meer hoeven multitasken en nergens meer over na hoeven denken; mijn partner had het geld binnengebracht, waardoor ik me alleen maar druk hoefde te maken over de opgevouwen was en de dagelijkse boodschapjes die ik samen met mijn dochtertje had gedaan. Tja, het gras is altijd groener aan gene zijde. En natuurlijk is fulltime huisvrouw zijn ook geen walhalla. De volledige zorg hebben is zwaar en op een gegeven moment kun je je gaan vervelen en mis je wellicht je collega’s of een stukje zelfontwikkeling en economische onafhankelijkheid. Zelf had ik na vijf maanden weer zin om naast het moederschap volwassen successen te behalen. Ik was in die tijd bezig met het schrijven van dit boek, wat extra belasting betekende. Intussen moest er ook geld worden verdiend en moest ik tussendoor opdrachten binnenhalen om brood op de plank te krijgen. Dit alles in drie dagen per week proppen, was een crime! Vaak zat ik tot diep in de nacht achter de computer om alles af te krijgen. De volgende dag was ik totaal brak; al dat slaaptekort, leidde er ook nog eens toe dat mijn weerstand het nulpunt had bereikt. Dat merkte ik vooral vanaf het moment dat mijn dochter naar de crèche ging. Ze werd vaak ziek, en stak mij aan, dus lagen we samen ziek op de bank. Best gezellig, kun je denken. Maar als zelfstandig ondernemer ben je de klos! Want niet werken betekent geen geld, iets waar je niet op zit te wachten als je net moeder bent geworden, want dan wil je juist zekerheid.

Plan en organiseer

Wat nu als het in de praktijk zo moeizaam gaat? Kun je beter stoppen met werken en bijvoorbeeld verhuizen naar een kleinere woning zodat je minder kosten hebt? Dat lijkt me toch de laatste, extreemste oplossing. Het belangrijkst is dat je kind nergens onder lijdt. De crèche vindt ze gezellig, daar ligt het probleem niet. Waar dan wel? Saskia: ‘Dat er te weinig tijd overblijft, waardoor je soms het overzicht verliest. Dit komt doordat je partner en jij van tevoren niet goed hebben nagedacht over de verdeling van zorg en werk. Alleen afspreken ‘jij werkt fulltime en ik drie dagen’ is niet genoeg. Jullie hadden het nog specifieker moeten uitwerken. Desnoods maak je een dagschema, waarin exact staat wie wat doet. Kinderachtig misschien, maar het werkt wel. En een heel groot stuk van de tijdsbesteding, namelijk huishoudelijk werk en de verantwoordelijkheid hiervoor, is bij jullie geen onderwerp geweest. Daar ga je eigenlijk al glijden.’ Kortom, wat kun je doen om zo veel mogelijk tijd voor je gezin over te houden en meer genieten van die tijd zonder je druk te maken over van alles en nog wat? Saskia: ‘Je zaakjes goed plannen en organiseren is erg belangrijk. Als je bijvoorbeeld nog werk thuis moet doen na werktijd moet je een bepaalde flexibiliteit hebben. Dat betekent dat je met je partner bepaalde leefregels moet opstellen, en niet elke keer moet onderhandelen over wie wat doet. Dat kost je heel veel energie. Het zou mooi zijn als je hem duidelijk kunt maken dat je veel meer een ‘team’ moet vormen samen. Dus als jij bijvoorbeeld in de avond nog wat werk doet, kan hij alvast koken voor de volgende dag of alvast de was doen. Je zou hem niet elke keer van het belang van jouw werk moeten hoeven overtuigen, dat houd je namelijk niet vol.’

Stel prioriteiten

Saskia beaamt dat het schrijven van een boek wel een héél ambitieus plan is geweest tijdens een zwangerschap, naast mijn werk en na het baren van een kind. Achteraf gezien is dit niet handig gepland. Saskia: ‘En: in drie dagen dit soort ambities proppen, lukt niet. Daar heb je meer tijd voor nodig. Het omslagpunt qua uren zie je daardoor vaak liggen vanaf 28 uur per week. Met vier dagen werken kun je je ambities in werk veel beter waarmaken. Je moet prioriteiten stellen, beslissen wat nu belangrijker voor je is, carrière of zorg.’ Op dit moment kies ik voor het laatste. Als mijn dochter naar school gaat, wil ik wél vier dagen werken. En nu het einde van het schrijven van mijn boek in zicht is, valt er al een behoorlijk gewicht van mijn schouders. Als het straks in de winkel ligt, hoop ik trots op mezelf te kunnen zijn en te weten waarvoor ik zo hard heb gewerkt. Heel eerlijk gezegd moet ik er ook niet aan denken dat ik bij mijn partner mijn handje op zou moeten houden. Stiekem ben ik erg blij met mijn verworven zelfstandigheid. Niet alleen voor mezelf maar ook voor onze dochter. Autonomie is iets wat ik haar graag wil doorgeven.

Basistips van Saskia de Bel:

• het is belangrijk om in eerste instantie te weten wat voor jou de ideale werk- en zorgverdeling is. Spreek al voordat je baby geboren wordt af wie hoeveel dagen werkt en wie hoeveel dagen zorgt. Wat zijn je verwachtingen? Wat zijn zijn verwachtingen? Creëer een basisverdeling en wees duidelijk

• daarna moet je bepalen wat je met al het huishoudelijke werk wilt doen. In eerste instantie kun je onderhandelen, daarna wordt het overleggen. Stel desnoods een contract op of voer een goed gesprek! En maak hem duidelijk: als het met jou niet goed gaat vanwege overbelasting, gaat dat ook hem aan! Je bent immers een team

• besteed zo veel mogelijk huishoudelijk werk uit, relativeer het huishouden en doe één keer per week alle boodschappen

• laat je partner meteen vaderen en stimuleer hem om een papadag te nemen

• ook is het slim om materieel gezien iets lager te gaan zitten wat je huis betreft; een lagere huur of hypotheek geeft meer vrijheid

• stel leefregels op waaraan je je allebei moet houden en deel verantwoordelijkheden. Wees eerlijk en duidelijk tegenover elkaar

• overleg elke week wie wat de komende tijd gaat doen of maak een weekschema

• zoek een baan dicht bij huis en probeer de vrijheid te krijgen om zelf te bepalen op welke tijden je werkt. Freelancen is soms makkelijker te combineren met de zorg dan een baan in loondienst

• voor de zelfstandig ondernemende vrouwen: maak voor jezelf een plaatje wat je elke maand moet verdienen en calculeer hoeveel tijd je hiervoor nodig hebt. Werk het praktisch uit. Kijk welke opdrachten je het meest geven, qua geld maar ook qua energie. Neem bij voorkeur opdrachten aan die je energie geven en durf werk te weigeren dat je te weinig biedt

• maak tijd voor elkaar! Ga lekker samen uit eten of weekendjes weg, anders vervreemd je van elkaar. Tijd samen doorbrengen is een van de belangrijkste ingrediënten van een gezonde relatie

Literatuur

Saskia de Bel, Samen uit, samen thuis, Een recept om werk en zorg eerlijk te verdelen

Waardeer dit artikel

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.[paytium name=”Eenmalige donatie Nathalie Driessen” description=”Eenmalige donatie Nathalie Driessen”] [paytium_dropdown label=”Ik doneer” options=”1,50/5/10/25/100/250″ options_are_amounts=”true” /] [paytium_field type=”email” label=”Mail (niet verplicht)” required=”false” /][paytium_total label=”Mijn gekozen donatie” /] [/paytium]