Wat doe je als jij of je partner vreemdgaat? Gedoogbeleid? Open relatie? Of afhaken?

Is je relatie in een sleur beland? Staat je seksleven op een laag pitje of heeft je partner geen aandacht meer voor je? Dan kun je wel eens openstaan voor de vleierij van een ander, helemaal wanneer hij of zij niet van opgeven weet. Stiekem wil je er best op ingaan, maar je twijfelt… Doe je het? En wat gebeurt er als je die drempel overschrijdt?

Stel: een leuke, knappe, slimme of intrigerende figuur toont interesse in je. Je voelt je als herboren, want jouw eigen partner heeft al lang niet meer met zulke ogen naar je gekeken. Jullie zijn immers zo lang bij elkaar dat de sleur is ingetreden. Eigenlijk weet je dat je de avances van deze spannende nieuwkomer hoort af te slaan. Je hebt immers een partner (van wie je gaap, gaap precies weet wat-ie bij je gaat doen in bed, want jullie hebben al van alles uit de kast gehaald). Moeilijk, want hoe vaker je deze vreemde ziet, des te groter de kans dat je voor de bijl gaat. Het zijn de spanning en de aandacht waardoor je als een magneet naar hem toe wordt getrokken, het onbekende… Hij (of zij) is als een verfrissend verrassingspakket en geeft je het gevoel dat je jong, begeerlijk en sexy bent.

Anna (45) ging overstag. Ze was acht jaar getrouwd, maar genoot zonder schuldgevoel van haar lover. Die allereerste keer vond ze het vreemdgaan best eng, maar daarna ging het steeds makkelijker; meestal deed ze het met ex-vriendjes of mannen die ze al heel lang kende. Haar ontrouw was vooral te wijten aan het feit dat haar man altijd weg was voor zijn werk. Wanneer hij weer eens in het buitenland zat, snoepte ze buiten deur. Ze had behoefte aan aandacht (en spannende seks) en aangezien haar partner er nooit was om aan deze behoefte te voldoen, ging ze vreemd.

Waarom gaan we vreemd?

Er kunnen duizend-en-een redenen zijn om in andermans bed te belanden. Denk bijvoorbeeld aan verveling, sleur, ruzies, gebrek aan aandacht, gebrek aan uitdaging/inspiratie, naar ruimte snakken, niet meer verliefd zijn, een grotere behoefte hebben aan seks dan je partner, wraak, of een minderwaardigheidscomplex waardoor jij je onaantrekkelijk voelt.

Uit statistieken is gebleken dat de aandachtsfactor de belangrijkste reden voor vrouwen is om vreemd te gaan. We horen blijkbaar graag dat we mooi, intelligent, bijzonder of aantrekkelijk zijn. Wanneer je eigen relatie in een sleur is beland, kan dit soort bijzondere aandacht van een man je behoorlijk oppeppen en kan het zelfs verslavend werken.

Anna voelde zich niet geliefd, met als gevolg dat ze verder ging zoeken. Haar man heeft nooit iets vermoed. Met de tijd werd hun huwelijk wel steeds slechter, en de relatie afstandelijker, vooral emotioneel. Dat had niet zozeer met het vreemdgaan te maken – hij wist immers van niks – als wel met andere dingen. Ze hadden gewoon andere dromen. Daardoor groeiden ze emotioneel gezien steeds meer uit elkaar.

Het was natuurlijk niet alleen zijn schuld dat ze vreemdging, het mes snijdt aan twee kanten. Hij wilde misschien geen contact, maar Anna was niet per se monogaam. Daarbij bood Anna’s affaire haar de toegevoegde waarde die ze thuis miste; aandacht, rust, liefde en advies. Overlopen was geen optie, want hij was getrouwd.

Vreemdgaan vanwege emotionele tekortkomingen?

In Psychologie Magazine zegt ook psycholoog Henk Noort dat vrouwen vreemdgaan vanwege emotionele tekortkomingen. Hij deed veel onderzoek naar mannen, vrouwen en hun onderlinge relaties. In een interview zegt hij: ‘Mannen gaan vooral vreemd voor de seks. Ze doen het eenmalig met een ander en alleen als ze zeker denken te weten dat hun vriendin of vrouw er niet achter komt. Vrouwen daarentegen gaan vreemd als ze zich niet begrepen voelen door hun partner of als hij er niet genoeg voor ze is.’ Zoals bij Anna dus.

De universele waarheid van de eenzame vrouw wordt ook in het buitenland gepredikt. In Over de grens, de internationale verleiding van het vreemdgaan, vertelt de Amerikaanse schrijfster Pamela Druckerman: ‘Ik heb geen enkele vrouw ter wereld ontmoet die zei dat ze vreemdging omdat ze meer seks wilde. Ze gaven bijna altijd emotionele redenen: ze voelden zich eenzaam, zochten iemand die naar hen wilde luisteren, of die hun het gevoel gaf dat ze mooi waren.’

Waarom gaan mannen vreemd?

Zoals Henk Noort al zei: mannen gaan vooral vreemd omdat ze hun lustgevoelens niet kunnen onderdrukken. Mannen willen zich nu eenmaal (onbewust) voortplanten en zullen vrij makkelijk seks kunnen hebben met een nieuwe vrouw. Mannen hebben over het algemeen meer spanning nodig dan vrouwen. Een nieuwe vrouw voldoet op een snelle, makkelijke manier aan hun trekken. Als je bedenkt dat een haan superpolygaam is, kun je bedenken dat polygamie simpelweg iets is wat de natuur zo heeft bepaald. De vraag is echter of mannen aan deze lustgevoelens toegeven. In onze beschaving is het zo bij ze ingeprent om ‘niet vreemd te mogen gaan’, dat velen van hen daaraan zullen proberen te gehoorzamen.

Maar in veel relaties komt er natuurlijk een moment waarop dat gevoel het van het verstand wint. Mannen zullen dan sneller vreemdgaan als ze bijvoorbeeld in het buitenland zijn – denk aan piloten, die erom bekendstaan vreemd te gaan – of ze gaan even snel naar een prostituee. Op kantoor kan er uiteraard ook van alles en nog wat gebeuren(zie volgend hoofdstuk), maar dan speelt hij gevaarlijk spel. Zoiets komt namelijk altijd uit. Daarom zal hij te allen tijde proberen zijn one night stand of vluggertje te verbergen. Helaas is menig man daar vrij slecht in en komen veel vrouwen er dankzij hun intuïtie of door niet-uitgewiste sporen achter dat hij vreemd is gegaan (zie volgend dilemma 9).

Vreemdgaan omdat je ouders vreemdgingen?

Vreemdgaan kan ook vanuit je jeugd voorkomen, helemaal als je ouders het veelvuldig doen en je hen als voorbeeld beschouwt. Vreemdgaan was bij Cilia bijvoorbeeld doodgewoon; haar vader was een schuinsmarcheerder en haar moeder accepteerde dat. In de jaren zeventig was dit voor velen een doodgewone zaak. Ze kreeg niet of nauwelijks de huidige normen en waarden mee op dit gebied, en vond overspel de gewoonste zaak van de wereld. Ze reed regelmatig de scheve schaats en zweeg intussen als het graf. Haar vriend had echt geen idee wat er achter zijn rug om gebeurde.

Kort geleden trouwde ze met een andere man. En weer ging ze een jaartje na het huwelijk voor de bijl en zoende met een ander. Haar man kwam erachter en was zo kwaad en geschokt dat hij haar voor het blok zette. Als het nog een keer zou gebeuren zou hij haar nooit meer willen zien en meteen de scheidingspapieren in orde brengen. Voor Cilia was dit een totaal nieuwe gewaarwording. Haar moeder had ze vroeger nog nooit gekwetst gezien, dus zijn reactie had ze totaal niet verwacht. Het vreemdgaan bleef daardoor bij die ene keer.

Is een open relatie of swingen een optie?

Aandachtstekort of niet: sommige mensen kiezen bewust voor promiscuïteit. Oftewel een open relatie. Zo kun je de rest van je leven ‘zorgeloos’ bij elkaar blijven: er is immers geen reden meer tot jaloezie en ruzie. Daar heb je hopelijk van tevoren wel goed over nagedacht, want een open relatie is iets waar je echt samen voor moet gaan. Je geeft elkaar de ruimte en vrijheid om als individu te kunnen groeien. Maar daar moet je wel het type voor zijn. Een aantal van hen gaat gezellig swingen in parenclubs. Alles gebeurt voor hun eigen ogen… Kun je ertegen dat je partner er af en toe even tussenuit knijpt om een gezellig avondje met iemand anders te hebben of simpelweg voor je neus met een ander vrijt? En omgekeerd, kan je partner ermee leven als jij zulke dingen doet? Liefde en monogamie zouden misschien niet samen hoeven gaan, maar jij en je partner moeten het wél trekken om elkaar met een ander te zien, of tenminste, om te weten dat er iets gaande is. Als je dat allebei kunt, kan dat een hoop ellende schelen.

Wat zoal? Denk aan nooit meer te hoeven liegen en nooit meer je escapades te moeten verhullen. Want dat is wat er in de realiteit vaak gebeurt als er geen sprake is van een open relatie. Men zwijgt als het graf. Niemand wil zijn of haar partner kwetsen en de meeste mensen zullen liever een slippertje verhullen om de illusie van het monogame huwelijk intact te houden, met alle nare gevolgen van dien. Als jij of je partner namelijk betrapt wordt, zullen jullie veel emotionele pijn te verduren krijgen, omdat de relatie nooit meer hetzelfde zal zijn na het vreemdgaan. Het vertrouwen is aangetast, en het is moeilijk om dat te herstellen. Niet voor niets overleeft het merendeel van de huwelijken een slippertje niet.

Daarbij, als jij degene bent die vreemd is gegaan, zullen vrienden en familie logischerwijs partij trekken voor je partner. Ook je kinderen zullen misschien boos op je zijn en je wellicht voorlopig niet willen zien, waardoor jij je uiteindelijk behoorlijk eenzaam kunt voelen. Het financiële plaatje verandert natuurlijk ook, helemaal als je partner besluit dat hij of zij wil scheiden en hij de kostwinner was. Kortom, je kunt heel veel verliezen.

Wat is het alternatief voor een open relatie?

Stel dus dat bijvoorbeeld je partner best zo’n open relatie wil en jij bent er faliekant op tegen? Dan heb je een probleem. Tenzij je het toch maar uitprobeert om tenminste te kijken of het je wel of niet bevalt. Wat heb je te verliezen?

Alleen dan kun je er namelijk achter komen of je een dergelijke relatie aankunt. En of je het leuk vindt. Wie weet probeer je het en vind je het geweldig, maar er is ook een grote kans dat je het vreselijk vindt, omdat het iets is waar je niet mee bent opgegroeid en het dus niet vertrouwd voelt. In dat geval moet je zo snel mogelijk stoppen voordat je partner ook maar iemand anders heeft aangeraakt, want dat beeld blijft op je netvlies staan. Geen open relatie dus…

Wat is dan het alternatief of de gulden middenweg? Wellicht een gedoogbeleid (zie daarover meer in het volgende hoofdstuk) of je partner zal zich aan jou moeten aanpassen. Maar dan bestaat wel de kans dat hij of jij een keertje vreemdgaat zonder dat jullie het elkaar vertellen. Nou ja, als je daarmee kunt leven, is het allemaal niet zo’n ramp. wat niet weet, wat niet deert. Dan is het misschien ook maar beter dat hij het niet vertelt.

Eerlijkheid duurt het langst

Het kan ook anders. Miriam heeft al twintig jaar een relatie met haar partner en koos er juist voor om altijd eerlijk te zijn in de relatie, met als uitgangspunt het nastreven van een monogame relatie. Volgens haar is het, ondanks dit streven, onvermijdelijk dat je, wanneer je zo lang een relatie hebt, allebei wel eens wat leuks tegenkomt.

Haar partner was de eerste die een onenightstand had met een andere vrouw. Ze was helemaal geschokt, maar toen de eerste emoties wat gezakt waren, geloofde ze wat haar partner zei: dat het een avontuurtje was geweest en niet aan hun relatie kon tippen. Ze hebben toen duidelijke afspraken gemaakt dat wat er ook gebeurt, ze het aan elkaar zouden vertellen. Hoewel ze daar aanvankelijk moeite mee had, is gebleken dat dit het beste is wat je voor elkaar kunt doen, aldus Miriam.

Een slippertje, een onenightstand, een spannende passant; het overkomt iedereen wel eens. Het is zeker niet leuk als je partner vertelt dat hij of zij onder de indruk is van een ander, maar nog veel erger is te ontdekken dat er de hele tijd een geheim voor je wordt achtergehouden. Bovendien: als een van de twee verliefd wordt op een ander en de relatie in gevaar komt, is het in elk geval vanaf het begin bespreekbaar.

Miriam is nu drie keer vreemdgegaan, haar partner twee keer. Een keer was ze echt verliefd op iemand die haar partner ook kende. Maar zoals zo vaak was dat na een paar weken ook niet meer zo spannend en waardeert ze de relatie die ze nu heeft nog veel meer.

Waar in de wereld gaat men het meest vreemd? (bron: Over de grens, Pamela Druckerman)

  • Fransen zijn de trouwste partners ter wereld, ondanks hun sexy reputatie. Ze zien overspel als een voorspelbare gebeurtenis. Het resulteert niet meteen in een scheiding en ze voelen zich niet perse schuldig, tenzij de echtgenoot echt wordt gekwetst. Vrouwelijke vreemdgangers: 2%
  • in Japan betekent een slippertje ook niet meteen het einde van het huwelijk. De 40-jarige Midori vertelt: ‘Je moet je partner er nooit laten achter laten komen.’ Altijd liegen dus
  • in Rusland, het meest promiscue geïndustrialiseerde land, blijkt liegen ook geen drama. Tip van de lokale Cosmopolitan: ‘Probeer niet al te gelukkig te lijken. Als je eerst niet zong onder de douche, doe dat nu ook niet’
  • in de VS werd scheiden eind jaren zestig wettelijk vereenvoudigd en sindsdien zijn Amerikanen hogere eisen aan het huwelijk gaan stellen. Vreemdgaan was een no-go-area want partners mogen geen geheimen voor elkaar hebben. Nu vinden Amerikanen vreemdgaan en liegen moreel verwerpelijker dan het klonen van mensen, aldus een enquête. Vreemdgaan leidt nergens anders zo vaak tot scheiding. Enkele overspelige Amerikanen walgen zo van zichzelf dat ze, ondanks het feit dat ze nog steeds van hun partner houden, liever scheiden, ‘zodat ze zich niet van die creeps voelen’. Vrouwelijke vreemdgangers: 3,1%
  • zelfs Nederlanders veroordelen overspel steeds vaker, zegt Jan Latten van het Centraal Bureau voor de Statistiek (cbs) in de Volkskrant, omdat huwelijken steeds minder beïnvloed worden door de Kerk of familie. Het draait allemaal om trouw en romantiek. Of ze dat streven ook naleven? Vooralsnog zitten ze met 3,5% vrouwelijke vreemdgangers in de top tien

Andere landen

  • Noorwegen: vrouwen, 6,6%, mannen 10,8%
  • Kameroen: vrouwen 4,4% , mannen 36,5 %
  • Mozambique: vrouwen 3,1%, mannen 28,9%
  • Chinese steden: vrouwen 3,2%, mannen 18,3%
  • Groot-Brittannië: vrouwen 3,5%, mannen 7,3%
  • Waardeer dit artikel

    Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.[paytium name=”Eenmalige donatie Nathalie Driessen” description=”Eenmalige donatie Nathalie Driessen”] [paytium_dropdown label=”Ik doneer” options=”1,50/5/10/25/100/250″ options_are_amounts=”true” /] [paytium_field type=”email” label=”Mail (niet verplicht)” required=”false” /][paytium_total label=”Mijn gekozen donatie” /] [/paytium]